تجهیز میت نماز میت دفن غسل مس میت نماز وحشت عزاداری
 

احـكام امـوات

تجهيز ميت

غسل ميت :

*   استخوان ميت كه بعداً پيدا شده :

سؤال 118 : استخوان قفسه سينه ميتى بعد از چهار سال پيدا شده بدون غسل و نماز و كفن آيا غسل لازم دارد ؟ آيا نماز مى خواهد ؟ آيا بايد دفن گردد ؟

جواب : غسل و كفن و نماز و دفن لازم است على الاحوط .

*   نجاست قبل از اتمام اغسال ثلاثه :

سؤال 119 : بعد از غسل ميت با سدر وكافور و قبل از غسل با آب خالص قطراتى كه ترشح مى شود پاك است يا نجس ؟

جواب : نجس است .

*   نبودن مماثل :

سؤال 120 : هرگاه غير مماثل بخواهد زن ميت را تيمم بدهد اگر به صورت ميت پارچه بگذارد كه دستش به صورت ميت نرسد يا با دستكش دست را به خاك بزند وتيمم بدهد اين غسل يا تيمم چه حكمى دارد ؟

جواب : در صورتى كه آب باشد و مماثل و محرم نباشد غسل ساقط است ، و چنانچه آب نباشد يا مانعى باشد و نوبت به تيمم رسيده باشد لكن محرم و مماثل نباشد ايضاً محتمل است كه تيمم ساقط باشد لكن احوط تيمم دادن با دستكش است به نحوى كه نه لمس نمايد نه نظر نمايد و در صورت امكان دست خود ميت را به زمين بزند و تيمم بدهد .

*   تيمم بدل از غسل ميت :

سؤال 121 : شخصى ميتى را تيمم مى دهد ، در عمل دست راست او به سمت چپ و دست چپ به سمت راست قرار مى گيرد آيا اين تيمم صحيح است ؟ تيمم دادن ميت با دستكش براى اين كه موجب غسل مس ميت نشود جايز است يا خير ؟

جواب : تيمم دادن ميت در صورتى كه دست راست او به سمت چپ و دست چپ او به سمت راست ميت باشد صحيح است ، لكن با دستكش تيمم دادن ميت ، جايز نيست .

*   فوت بر اثر تصادف در حين مأموريت :

سؤال 122 : يكى از پرسنل نيروى انتظامى ، در حين مأموريت در اثر سانحه تصادف از دنيا . رفت آيا نام برده شهيد محسوب مى شود ؟

جواب : روايتى به اين عبارت نقل شده است كه : من مات على حب آل محمد (صلى الله عليه وآله وسلم) مات شهيداً ، انشاء الله كه اين مرحوم شامل مضمون روايت خواهد شد ، البته احكام ظاهرى شهيد مثل عدم وجوب غسل و امثال آن يقيناً جارى نمى شود .

*   غسل توسط دستگاه :

سؤال 123 : غسل ميت با وسايل اتوماتيك با رعايت همه شرايط شرعى ، به اين صورت كه شخص مسلمان با نيت مقرر ، كليد دستگاه را روشن كند ، صحيح است ؟

جواب : صحيح است .

كفن :

*   جـريدتيـن :

سؤال 124 : لطفاً در مورد جريدتين ( دو چوب تر ) كه مستحب است به همراه ميت در قبر گذاشته شود توضيح دهيد كه به چه اندازه بايد باشند و چوب را چطور بايد بگذارند ؟ آيا به هر طريقى عمل نمايند صحيح است ؟

جواب : راجع به كيفيت دو چوب چند نحو در اخبار ذكر شده و در عروه اشاره نموده و استفاده تخيير نمودندو بهتر آن است كه عمل نمايند به صحيحه جميل بن دراج ( كما هو المشهور بين الاصحاب ) قال على (عليه السلام) : « ان الجريدة قدر شبر يوضع واحدة من عندالترقوة الى ما بلغت ما يلى الجلد و الاخرى فى الايسر من عند الترقوة الى ما بلغت من فوق القميص » ( جلد 2 باب 10 تكفين وسايل حديث 3 ) و در بعض اخبار ذكر شده كه در صورت عدم امكان به هر نحو كه شود بگذارند بلكه اگر شد روى قبر بگذارند ( رجاءً ) ايضاً مفيد است .

سؤال 125 : مستحب است كه در قبر همراه ميت دو چوب تر و تازه قرار دهند آيا اين چوب بايد از درخت مخصوصى باشد ؟

جواب : افضل چوب درخت خرما ، بعد سدر ، بعد بيد ، بعد انار است به ترتيب ، و با هر چوبى نيز صحيح است ( حسب آنچه در باب 18 ابواب تكفين جلد 2 وسايل مذكور است ) .

نماز ميت

قرائت صحيح - عدالت :

سؤال 126 : شخصى كه قرائتش صحيح نيست يا گناه كبيره مرتكب شده است آيا مى تواند نماز ميت را بخواند ؟

جواب : چنانچه به اندازه نماز واجب ، نماز ميت را مى تواند صحيحاً انجام دهد ، كافى است .

اشتباه در نماز ميت:

سؤال 127 : اگر در نماز ميت ، ضماير و اشارات مذكر و مونث رعايت نشود و به عكس خوانده شود آيا نماز باطل است ، در صورت بطلان ، خواندن نماز ميت روى قبر آن چه حكمى دارد ؟

جواب : صحيح است على الاظهر ، و در صورت نخواندن يا باطل بودن بر قبر او مى خوانند .

سؤال 128 : در نماز ميت براى زن مى توان گفت هذه الميته يا حتماً بايد هذه الميت گفت ؟

جواب : هذه الميت بگويند .

باطل بودن نماز ميت:

سؤال 129 : اگر بر ميتى نماز خوانده شود و بعد از دفن ، مشخص گردد كه جزئى از تكبير چهارم را اشتباه خوانده، آيا واجب است بر قبر نماز خوانده شود؟

جواب : اگر بعد از دفن بفهمند نمازى كه خوانده شده باطل است تا وقتى جسد از هم نپاشيده واجب است با شرطهايى كه براى نماز ميت گفته شده بر قبرش نماز بخوانند .

نماز ميت در مسجد:

سؤال 130 : آيا خواندن نماز ميت به جماعت در هر مسجدى مكروه است ؟

جواب : خواندن نماز ميت در مسجد الحرام مكروه نيست و در مساجد ديگر مكروه و صحيح است .

دفن

دفن دندان مصنوعى:

سؤال 131 : آيا دندان مصنوعى ميت بايد با او دفن شود ؟

جواب : دفن با او لازم نيست .

صورت قبر:

سؤال 132 : بالا آوردن قبر از سطح زمين تا چه اندازه جايز است ؟

جواب : مستحب است براى قبرها علامت بگذارند و مستحب است به اندازه چهار انگشت سطح قبر بالاتر از زمين باشد .

مستحبات دفن

*   پاشيدن آب :

سؤال 133 : پاشيدن آب بر روى قبر ميت مستحب است . آيا اين عمل براى مرتبه اول است يا هميشه ؟ علت آن چيست ؟

جواب : به باب 32 دفن وسائل مراجعه نماييد ، قدر متيقن مرتبه اول است .

تشريح :

سؤال 134 : آيا تشريح جسد ميت براى كشف سبب مرگ وى جايز است ؟

جواب : تشريح ميت مسلمان جايز نيست مگر ضرورت مهمى اقتضا كند كه مهمتر ازحرمت تشريح از نظر اسلام باشد .

نبش قبر :

*   انتقال به مشاهد مشرفه :

سؤال 135 : ميتى وصيت نموده كه جسدش را براى دفن كردن در مشاهد مشرفه به امانت بگذارند يا اين كه بدون وصيت ميت ، توسط ورثه به جهت انتقال ، نبش قبر انجام شود آيا اين نبش قبر حرام است ؟

جواب : بهتر آن است كه ميت را به نحوى كه در قبر مى خوابانند داخل تابوت قرار دهند و در قبر بگذارند و بعد با خود تابوت ، بيرون آورند .

*   انتقال استخوان :

سؤال 136 : آيا انتقال استخوانهاى ميت از قبرش به مكان ديگر بدون وصيت ميت جايز است ؟ آيا بين اين كه انتقال دهنده پدر يا پسر ميت باشد فرقى هست ؟

جواب : چنانچه مستلزم هتك نمى شود مثل خرد شدن استخوانها يا پخش شدن بوى بد ، نبش قبر جايز است خواه پدر باشد يا پسر .

*   نبش قبر براى بناء امامزاده :

سؤال 137 : هيئت امناء امامزاده در نظر دارد براى امامزاده رواقى بسازد ، در مسير ديوار ساختمان چند قبر مى باشد كه بعضى از آنها سالها و بعضى دو سه سال از دفنشان مى گذرد ، البته در صورت انتقال موقعيت مكانى ايشان از اول بهتر خواهد بود ، آيا راهى براى ما وجود دارد كه بتوانيم بدن را به جاى ديگر منتقل كنيم ؟

جواب : در فرض سؤال ، نبش قبور مذكوره در سؤال به هيچ عنوان جايز نيست ، و لكن شما مى توانيد با اجازه اولياى قبور در جاهايى كه قبر نيست ستون بزنيد و روى قبرها شناژ بندى كرده ، ديوار را روى قبرها قرار دهيد ، و نسبت به تصرف در سنگهاى روى قبرها هم از اولياء آنها اجازه بگيريد .

غسل مس ميت

دليل وجوب:

سؤال 138 : علت اين كه مس ميت انسان ، موجب غسل است و مس حيوان مرده موجب غسل نمى شود چيست ؟

جواب : دليل نص است و حكمت و ملاك آن لازم نيست دانسته شود .

مس ميتى كه به جاى غسل تيمم داده شده :

سؤال 139 : ميتى را به جاى غسل ، تيمم مى دهند آيا بعد از تيمم ، غسل مس ميت نياز است ؟

جواب : احوط غسل مس ميت است ، به مسئله 505 ذخيرة المؤمنين مراجعه نماييد .

مس دندان مصنوعى:

سؤال 140 : مس نمودن دندان مصنوعى ميت كه در دهان او مى باشد موجب غسل مى شود يا نه ؟ خونى كه از زبان يا لثه هاى ميت به دندان مصنوعى رسيده ، پاك است يا خير ؟

جواب : مس دندان عاريه قالبى ، موجب غسل نمى شود و اگر خون به آن برسد تطهيرش نماييد .

 

نماز وحشت :

آية الكرسى در نماز وحشت:

سؤال 141 : اگر در نماز وحشت آية الكرسى را تا (هو العلى العظيم)بخواند نماز درست است يا خير ؟

جواب : احوط آن است كه تا (هم فيها خالدون) بخواند .

وقت نماز وحشت:

سؤال 142 : اگر بعد از دفن بخواهند ميت را مثلاً به نجف اشرف منتقل كنند نماز وحشت را در كدام شب بايد بخوانند ؟

جواب : نماز را در شب دفن اول بخوانند .

 

عزادارى:

لباس سياه - پاره كردن يقه

سؤال 143 : پاره كردن يقه در عزا چه حكمى دارد ؟ علت پوشيدن لباس سياه چيست ؟

جواب : پاره كردن يقه منافات با صبر و رضا به تقدير الهى دارد و زنهاى بنى هاشم در عزاى حضرت سيد الشهداء (عليه السلام) لباس سياه پوشيدند حسب روايات ، بلكه منقول است كه خود حضرت على بن الحسين (عليهما السلام) نيز لباس سياه پوشيدند .

سؤال 144 : پاره كردن يقه در عزادارى پدر و برادر جايز است و براى غير پدر و برادر جايز نيست ، چه فرقى بين پدر و برادر با ديگران هست ؟

جواب : در جايز بودن پاره كردن يقه براى پدر و برادر و عدم جواز آن براى ديگران ، فقط فارق نص است .

طعام ختم در مسجد:

سؤال 145 : غذا خوردن در منزل ميت مكروه است ، خوردن غذا از مال ميت در مسجد چه حكمى دارد ؟ اگر از ثلث وصيت باشد چگونه است ؟

جواب : خوردن طعام از ثلث مال ميت در مسجد ، مانعى ندارد .