احـكام ارث

وراث نسبى:

سؤال 960 : 1 ـ افراد نسبى خانواده شامل چه كسانى هستند ؟ 2 ـ آيا شامل خانواده پدر مى شوند ؟ 3 ـ آيا شامل خانواده مادر مى شوند ؟

جواب : 1 ـ افراد نسبى عبارتند از پدر و مادر و پدربزرگها و مادربزرگها و عموها و عمه ها و اولاد آنها و دايى ها و خاله ها و اولاد آنها . 2 ـ آرى شامل افراد مذكور در خانواده پدرى مى شود . 3 ـ آرى شامل افراد مذكور در خانواده مادرى مى شود .

 دسته اول:

سؤال 961 : پدرى است كه يك پسر دارد و دو دختر دارد و از اين پسر دو نوه دارد ، پسر فوت مى كند و بعد از مدتى پدر فوت مى كند : 1 ـ حكم ارث ايشان چيست ؟ 2 ـ با توجه به اين كه پدر مبلغى پول از پسر طلبكار بوده آيا حج بر گردن او ثابت مى شود ؟ 3 ـ پدر وصيت كرده سهميه دخترانم از ارث بطور كامل و يكجا بدهيد و سهميه نوه هايم ( يعنى فرزندان پسرش ) را زمانى كه به سن تكليف رسيدند و صاحب خانه وزندگى شدند تدريجاً بدهيد ، چگونه به وصيت او عمل مى شود ؟

جواب : 1 ـ بعد از فوت پسر پدر از مجموع تركه او يك ششم ارث مى برد و بعد از فوت پدر دو دختر وارث منحصر تمامى تركه پدر مى باشند . 2 ـ اگر يقين دارند كه سهم الارث از پسرش و طلبى كه از او داشته براى حج كافى بوده مستطيع بوده و بايد از طرف او حج بجا بياورند ولو از ميقات و نسبت به تركه او حج مقدم است و بايد بعداً باقيمانده ماترك را بين دخترها تقسيم نمايند .
3 ـ با وجود دختران به نوه هاى مذكور سهميه ارثى نمى رسد مگر آن كه با قرائن و شواهد معلوم شود كه منظور آن مرحوم از سهميه نوه ها وصيت به ثلث مال آن مرحوم باشد كه در اين صورت بايد يك سوم اموال ماترك او را بعد از بلوغ و رشد نوه ها بين آنان تقسيم و تحويل دهند و ممكن است مقصود او آن باشد كه آن مقدارى كه اگر پدرشان زنده بود مى برد ، همان مقدار را ازثلث بعد از بلوغشان بدهيد كه اگر از قرائن معلوم شد بايد عمل نمايند .

پدر و فرزند:

سؤال 962 : بچه اى كه دركودكى بعد از پدربميرد چه دختر باشد و يا پسر و ارثش چه كسى است ؟ اگر بعد از مادر بميرد چگونه است ؟

جواب : اگر بعد از پدر بميرد و مالى داشته باشد به مادرش مى رسد و اگر بعد از مادر بميرد به پدر مى رسد و اگر پدر و مادر نداشته باشد بحسب طبقات ارث تقسيم مى شود و به طبقه دوم مى رسد و اگر طبقه دوم نبود به طبقه سوم مى رسد .

زوج و زوجه

فوت زوجه بعد از زوج :

سؤال 963 : در تقسيم اموال ميت آيا ارث زوجه او را كه مرده است بايد بپردازند ؟

جواب : اگر زوجه بعد از زوج فوت كرده باشد حصه زوجه را بايد به ورثه زوجه بدهند .

  ارث بردن زن از آب :

سؤال 964 : آيا زن از آب ارث مى برد ؟

جواب : فقط از آب موجود در محل در زمان فوت ارث مى برد ، اما آبهايى كه بعد از فوت موجود مى شود باقى ورثه ارث مى بردند و زن ارث نمى برد .

 ارث از آب و زمين :

سؤال 965 : شخصى از چاه عميقى كه در روستا بين چند نفر مشترك است حدود يك شبانه روز از آب آن شريك است ، حالا كه فوت شده آيا زوجه او هم از اين آب و زمين و موتور آب ارث مى برد ؟ يا فقط به فرزندان شخص مى رسد ؟ و اگر از عين اينها ارث نمى برد ، در رابطه با قيمت اينها چطور ؟

جواب : در مفروض سؤال زوجه آن مرحوم فقط از زمين و مجراى آن چاه ارث نمى برد ، ولى از قيمت بقيه متعلقات آن از قبيل خود موتور و ساختمانى كه جهت حفاظت موتور ساخته شده ارث مى برد ، در ضمن اين مسئله در توضيح المسائل ما بيان شده ، به مسئله 2782 مراجعه نماييد .

مرگ همزمان متوارثين:

سؤال 966 : ميراث مرگهاى دسته جمعى ( تصادف ، زلزله و . . . ) به چه نحو بايد تقسيم شود ؟

جواب : ارث كسانى كه خانه بر آنها خراب شده و ارث كسانى كه با هم غرق شده اند به اين نحو است كه هر كدام فرض مى شود سابقاً مرده و ارثش به ديگرى مى رسد و از او به وارثش مى رسد و اما در غير اين دو صورت ارث هر كدام به وارث خودش مى رسد .

 

والحمد لله رب العلمين والصلوات و السلام على محمدوآله الطيبين الطاهرين پايان جلد اول از كتاب استفتائات حضرت آيت الله العظمى شاهرودى حاج سيد محمد حسينى شاهرودى دام ظله