تصرف در آب قنات بدون رضايت مالكين: سؤال 855 : قريه اى داراى آب قنات است كه بين مالكين به مدار 12 شبانه روز تقسيم مى شود ، فقط در تابستان براى اشخاصى كه مالك آب نيستند از سالهاى گذشته به مدار 14 شبانه روز تقسيم مى كنند ، با اين كه مسلماً رضايت مالكين شرط است متأسفانه چند نفرى از اهل قريه به مصلحت خودشان و بدون رضايت مالكين آب را به مدار 14 تقسيم كرده اند ، اين كار بدون رضايت مالكين شرعاً جايز است يا نه ؟ مخفى نماند كه دليل آنهايى كه آب را به مدار 14 تقسيم مى كنند اين است كه اگر اين كار را نكنيم باغهاى اشخاص بى آب از بين مى رود . جواب : تصرف در آب فوق الذكر به نحو مذكور احتياج به رضايت همه مالكين دارد و بدون رضايت مالكين جايز نيست ، مگر در صورت اضطرار و حرج شديد ، بطورى كه امرار معاش متوقف به همين مختصر آب باشد و راه ديگرى براى گذراندن زندگى نداشته باشد و منجر به هلاكت گردد . حفر كردن چاه در ملك ديگرى: سؤال 856 : زمينى داشتم ملكى ، شخصى در اين زمين چاه حفر كرد ، بعداً با رضايت طرفين بنا شد نصف چاه متعلق به من باشد ، چاه مورد بهره بردارى قرار گرفت ، پس از مدتى آب رودخانه طغيان كرد و چاه خراب شد ، دوباره همان شخص در فاصله ديگرى در همين زمين چاه حفر كرد بدون اطلاع و رضايت من ، حالا به من مى گويد : شما حقى از چاه دوم نداريد آيا با اين كه در زمين من بدون رضايت من چاه حفر كرده من در چاه دوم حقى دارم ؟ جواب : بله همانطورى كه در چاه اولى طبق رضايت طرفين عمل مى كرديد ، در همين چاه دوم هم عمل نماييد در غير اين صورت صاحب چاه كه غصباً چاه را در زمين تو حفر كرده است اگر واقعاً چاه دوم درزمين تو حفرشده باشد ، حق استفاده از آن را ندارد ، حتى شما مى توانيد آن چاه را خراب و پر كنيد و چون مسئله نزاعيه است بايد طرفين نزد حاكم شرع حاضر شوند و طرح دعوى كنند تا طبق موازين حكم فرمايند . وارد كردن خسارت به زمين: سؤال 857 : زيد زمين خود را شخم زده و تخم پاشيده است عمرو كه همسايه اين زمين بوده زمين زيد را دو مرتبه غفلتاً تخم پاشيده و زراعت كرده و اهل خبره مى گويند چون تخم دو برابر ريخته شده بطور كلى ناقص است و ثمره نخواهد داد آيا بايدعمرو خسارت زيد را بپردازد ؟ يعنى اگر درآمد زمين در سال 50 هزار تومان بوده بايد كل آن را بدهد يا فقط پول بذر را بدهد يا پول بذر و شخم و ساير مخارج را ، يا اصلاً هيچ مسئوليت ندارد چون غفلت كرده است ؟ و اگر عمرو حاضر شود زمين خود را در اختيار زيد بگذارد آيا واجب است پول بذر و ساير مخارج زراعت را هم بدهد ؟ جواب : بايد پول بذر و جميع خسارات را كه وارد كرده حتى اجاره زمين در اين مدت كه از قابليت افتاده بدهد .
|
