احـكام هديه

نقل و انتقال شرعى و قانونى:

سؤال 729 : اگر شخصى منزلى را بنام همسرش در محضر اسناد ثبت كند ولى نه صيغه هبه بخواند و نه اقباض شرعى كند به اين معنى كه اين منزل را نه تخليه كرده نه در اختيارش قرار داده بلكه خودش با فرزندانش و همسر مذكور در آن منزل زندگانى مى كند تا اين كه آن زن وفات مى كند ، آيا اين منزل ملك آن زن محسوب مى شود يا مال شوهر است ؟

جواب : اگر شوهر اين خانم خانه مورد سؤال را به همسر خود در حال حيات او انتقال شرعى نموده و ملك او قرار داده است الآن خانه به تمام ورثه هاى او تعلق دارد و اما اگر واقعاً ملك او ننموده ، و لو به عنوان هبه ، در ملكيت خودش باقى مى ماند و بقيه ورثه از اين خانه ارث نمى برند و لو به اسم ايشان در محضر ثبت شده باشد .

قبض كردن:

سؤال 730 : برادر اينجانب در حيات خود بدون جبر و اكراه كسى تمام اموال خودش رابه من هبه كرد و اجازه قبض داد ، من هم قبول كردم آيا اين هبه صحيح است ؟ آيا همان وقت قبض و اقباض لازم است يا الآن هم مى شود قبض كرد ؟

جواب : چنانچه در حال حيات موهب ، موهوب له قبول و قبض نمود ملك موهوب له مى شود و چنانچه قبول يا قبض بعد از فوت بود ، ملك او نمى شود بلكه ملك جميع ورثه است .

هديه بين زوجين:

سؤال 731 : آيا هدیه به زوجه قابل استرداد است ؟

جواب : هدیه بين زوجين لازم است و قابل استرداد نيست على الاقوى .

هدايايى كه به زوجين داده مى شود:

سؤال 732 : هدايايى كه در ايام عروسى براى داماد و عروس مى آورند در صورت عدم قرينه الحاق به يكى از اينها ، به كدام يك از داماد و عروس مربوط مى شود ؟

جواب : هدايايى كه به زن و شوهر داده مى شود اگر از مختصات زن باشد قرينه مى شود كه مربوط به زن است و اگر از مختصات مرد باشد قرينه مى شود كه مربوط به مرد است و در صورتى كه هيچ قرينه اى نباشد حكم اشتراك جارى مى شود .

مصرف پولى كه براى خطيب جمع شود در امور ديگر:

سؤال 733 : مرسوم است در مساجد و تكايا در ايام تبليغ پولى را از مردم و حاضرين در مجلس براى مبلّغ و واعظ جمع آورى مى كنند . آيا شرعاً جايز است آن مبالغ يا بعضى از آن را بدون اجازه مبلّغ در جاهاى ديگر خرج كنند ؟ يا اشخاصى كه جمع آورى مى كنند به خيال اين كه مى توانند حق الزحمه بردارند ، براى خود بردارند يا به خادم مسجد و مداح بدهند ؟

جواب : ميزان قصد دهندگان پول است و در صورتى كه رضايت همه آنان احراز شود مى توان در مورد ديگرى هم صرف كرد .

بخشيدن اموال قبل از مردن:

سؤال 734 : از همسر اول خود ، دو فرزند دارم كه مقدارى از اموال خود را به آنها بخشيده ام و از زوجه دوم خود صاحب سه فرزند هستم . آيا مى توانم هر مقدار از اموال خود را در زمان حيات به هر يك از فرزندانم ببخشم ؟ يكى از فرزندانم مالم را به سرقت برد ، مى خواهم او را از ارث خود محروم كنم . آيا اين كار امكان دارد ؟

جواب : هر مقدار كه بخواهيد مى توانيد در زمان حيات خود به هر كه بخواهيد ببخشيد و ممكن است كه يك نفر از ورثه را محروم كرد به اين نحو كه در زمان حيات خود تمام اموال خود را به بقيه ورثه تقسيم نماييد و ببخشيد تا كه حين الموت مالى نباشد كه به ارث رود .